Co łączy meksykańskie nietoperze i tequilę? Na pierwszy rzut oka trudno uwierzyć, że kieliszek tequili na międzynarodowym przyjęciu lub klimatycznym barze w Europie może mieć coś wspólnego z nocną wyprawą nietoperzy przez meksykańskie pustynie. Tymczasem los tych dwóch światów jest ze sobą ściśle powiązany, a ich historia to opowieść o współzależności natury i kultury, która wykracza daleko poza granice Meksyku.
Nietoperze, agawy i narodowe trunki – jak natura wpływa na tradycję
Wiosną w chłodnych jaskiniach pustyni Chihuahua pojawiają się tysiące ciężarnych samic nietoperzy, które przelatują nawet 1 600 kilometrów z południowych rejonów Meksyku do południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych. Każdej nocy nietoperze te przemierzają dziesiątki kilometrów, aby odszukać kwiaty agawy – rośliny, która od wieków stanowi fundament lokalnej kultury i gospodarki.
To właśnie z soku agawy powstaje słynna tequila oraz mezcal, rozpoznawalne na całym świecie symbole Meksyku. Jednak coraz mniejsza liczba dziko rosnących agaw zagraża zarówno tym roślinom, jak i nietoperzom. Spośród 168 gatunków agawy, aż 42 są obecnie zagrożone wyginięciem. Gdy giną agawy, maleje też liczba nietoperzy, które są ich głównymi zapylaczami. Problem potęguje fakt, że agawa kwitnie tylko raz w życiu – jeśli nie zostanie zapylona, nie wyda nasion, a cykl życia rośliny się kończy.
Przeczytaj też: Niebieskie psy z Czarnobyla – przypadek, który zaskoczył naukowców z całego świata
Dalszy ciąg artykułu poniżej
Inicjatywy na ratunek – jak ludzie ratują ekosystemy
Na szczęście pojawiają się skuteczne działania, które mogą odwrócić ten niepokojący trend. Biolodzy oraz lokalne społeczności zaangażowali się w Agave Restoration Initiative, której celem jest sadzenie setek tysięcy agaw na trasach migracji nietoperzy – tak zwanych „korytarzach nektarowych”. Projekt wspierają także naukowcy z Uniwersytetu Narodowego w Meksyku, którzy prowadzą program Bat Friendly. Kluczowym elementem tej inicjatywy jest przekonanie producentów agawy, by pozostawiali część roślin do naturalnego zakwitnięcia. Dotychczas, w trosce o wyższe plony, agawy ścinano przed rozkwitem, co uniemożliwiało zapylenie i zmniejszało różnorodność genetyczną upraw.
Program Bat Friendly promuje pozostawienie ok. 5% agaw na polach do zakwitnięcia, co pozwala nietoperzom na zdobycie pożywienia i umożliwia roślinom rozmnażanie. Efekt tych działań jest już widoczny: wyprodukowano ponad 300 000 butelek tequili i mezcali oznaczonych certyfikatem „bat friendly”, a nietoperze coraz częściej powracają do opuszczonych wcześniej siedlisk. Dzięki wspólnym wysiłkom krajobraz pustyni zaczyna się odradzać. Gdy agawy kwitną, wracają nietoperze, a za nimi inne gatunki roślin i zwierząt, co przywraca równowagę ekosystemu. Następnym razem, gdy sięgniesz po kieliszek tequili, pomyśl o nietoperzach i agawach – bo to właśnie one stoją za tym niezwykłym smakiem. Źródło: BBC