Czas letni zniknie na zawsze? Zmiany w UE – Po latach opóźnień kwestia zmiany czasu znów trafiła na agendę unijną. Komisja Europejska ponownie podjęła dyskusję na temat definitywnego zniesienia czasu letniego – rozwiązania wprowadzonego w celu oszczędzania energii, które dziś coraz częściej postrzegane jest jako zbędne i uciążliwe.
Bruksela otwiera debatę: „Brak korzyści, tylko utrudnienia”
Informację przekazał Apostolos Tzitzikostas, unijny komisarz ds. transportu i turystyki zrównoważonej, podczas wystąpienia w Strasburgu: „Komisja postanowiła przeprowadzić bardziej dogłębną analizę, by wesprzeć przyszłą decyzję”.Grecki polityk przypomniał, że przesuwanie wskazówek zegara, wprowadzone w latach 70. jako odpowiedź na kryzys energetyczny, obecnie nie przynosi realnych oszczędności. Wręcz przeciwnie – jak podkreślił – „powoduje jedynie niepotrzebne komplikacje i negatywnie wpływa na zdrowie”. Nowe analizy mają odpowiedzieć na pytanie, czy utrzymywanie tej praktyki, powstałej w zupełnie innych realiach, ma dziś jeszcze sens.
Zdrowie, nastrój i rytmy biologiczne: prawdziwe skutki zmiany czasu
Od lat liczne badania naukowe kwestionują korzyści płynące z czasu letniego. Najnowsze dane nie pozostawiają wątpliwości: przejście z czasu zimowego na letni zaburza rytm dobowy, wpływa negatywnie na jakość snu, może pogarszać nastrój i prowadzić do przewlekłego zmęczenia. Szczególnie odczuwają to dzieci i osoby starsze, co negatywnie przekłada się na koncentrację i wydolność.
To jednak nie wszystko. Zgodnie z badaniami w tygodniach po zmianie czasu rośnie liczba wizyt na szpitalnych oddziałach ratunkowych z powodu problemów adaptacyjnych, a także tymczasowo zwiększa się ryzyko wypadków drogowych i w pracy. Przeczytaj także: Zmiana czasu wywołuje chaos w UE: W tych krajach w Europie obowiązują już inne zasady
Głos obywateli: „Absurd do zniesienia”
Nie tylko środowisko naukowe domaga się zmian. Komisja Europejska przeprowadziła rekordowe konsultacje społeczne, w których udział wzięło 4,6 miliona obywateli. Wynik był jednoznaczny: zdecydowana większość opowiedziała się za likwidacją zmiany czasu. „Europejczycy chcą położyć kres temu absurdowi” – oznajmił Tzitzikostas.
Już w 2019 roku Parlament Europejski przyjął rezolucję o zakończeniu zmiany czasu do 2021 roku, jednak reforma została wstrzymana z powodu braku porozumienia między państwami członkowskimi. Teraz temat powraca, wspierany przez presję niektórych rządów domagających się przyspieszenia decyzji.
Czas letni zniknie na zawsze? Inicjatywa Hiszpanii i podziały wśród państw członkowskich
Do wznowienia debaty przyczyniła się Hiszpania podczas ostatniego posiedzenia Rady UE ds. Energii. Premier Pedro Sánchez otwarcie stwierdził: „W tym tygodniu znów zmieniamy czas. I szczerze mówiąc, to nie ma sensu.”
Madryt domaga się szybkiego porozumienia w sprawie ostatecznego zniesienia podwójnego czasu, uznając tę praktykę za przestarzałą. Nie wszystkie kraje są jednak zgodne. Do dalszych prac Rada UE potrzebuje kwalifikowanej większości, lecz stanowiska państw są obecnie rozbieżne.
Część rządów opowiada się za stałym czasem zimowym, inne chciałyby przez cały rok utrzymać czas letni. Propozycja przewiduje, że każde państwo mogłoby samodzielnie podjąć decyzję, jednak dopiero po zgodzie Parlamentu i Rady.
Gospodarka, turystyka i rolnictwo: kto zyska, kto straci
Zniesienie zmiany czasu wywołałoby także skutki gospodarcze. Sektor rolniczy obawia się, że ujednolicenie czasu zakłóci rytm pracy oparty na świetle dziennym, utrudniając codzienną organizację obowiązków. Z kolei świat pracy i branża cyfrowa z zadowoleniem przyjęłyby prostsze planowanie i większą produktywność, wynikające ze stałego czasu przez cały rok.
Sektor transportu również odczułby korzyści związane z łatwiejszą synchronizacją międzynarodową, co pozwoliłoby uniknąć rozbieżności między krajami, które dziś komplikują rozkłady lotów czy połączeń kolejowych.
Epokowa zmiana już wkrótce?
Komisja Europejska nadal zbiera dane i opinie, by w nadchodzących miesiącach przedstawić ostateczną propozycję. Ostatecznej decyzji jeszcze nie ma, lecz wszystko wskazuje na to, że Europa jest gotowa pożegnać zmianę czasu po ponad półwieczu tej praktyki. Wśród analiz, deklaracji i rozbieżnych stanowisk miliony Europejczyków czekają na potwierdzenie, że tegoroczna marcowa lub październikowa zmiana będzie ostatnią.